بیماری دژنراتیو(فرسایشی – تخریبی) دیسک به تخریب و تضعیف یک یا چند دیسک ستون مهره ها گفته میشود. در حالت طبیعی دیسکها به عنوان بالشتکهایی در بین مهره‌ها عمل می‌کنند. بیماری دژنراتیو(فرسایشی – تخریبی) دیسک ممکن است به عنوان بخش طبیعی از فرایند پیری ایجاد شود اما صدمات و جراحات کمر نیز می‌تواند باعث به وجود آمدن این وضعیت شود.
پارگی دیواره دیسک
[caption id="attachment_143445" align="aligncenter" width="364"]
پارگی دیواره دیسک[/caption]
بیماری دژنراتیو دیسک معمولا زمانی آغاز میشود که پارگی‌های کوچکی در دیواره دیسک به نام پارگی حاشیه دیسک (پارگی لایه فیبروز خارجی)ایجاد میشود. گاهی این پارگی ها منشا درد در ناحیه کمر میباشند.
التیام دیواره دیسک
[caption id="attachment_143446" align="aligncenter" width="369"]
التیام دیواره دیسک[/caption]
هنگامی که این پارگی‌های التیام پیدا می‌کند، بافت همبند در این ناحیه تشکیل میشود که قدرت و استحکام دیواره اولیه دیسک را ندارد. در صورتی که کمر دائماً دچار جراحت شود فرایند پارگی و تشکیل بافت همبند ادامه یافته و باعث تضعیف دیواره دیسک میشود.
تضعیف مرکز دیسک
به مرور زمان هسته یا مرکز دیسک آسیب دیده بخشی از محتوای آب خود را از دست می‌دهد. مرکز دیسک نوکلئوس پولپوزوس نام دارد و محتوای آب آن برای حفظ عملکرد دیسک و ضربه گیری ستون مهره ها لازم است.
فروریزش هسته
در صورتی که دیسک نتواند به عنوان بالشتک و ضربه گیر عمل کند، فروریزش یا کُلاپس هسته اتفاق می افتد. در چنین شرایطی مهره های بالا و پایین این دیسک آسیب دیده نزدیک به یکدیگر میلغزند. این راستای نامناسب دیواره ها باعث میشود مفاصل فاسِت در حالت غیر طبیعی قرار بگیرند.
تشکیل خار استخوان
گاهی اوقات این حالت نامناسب مهره ها ممکن است باعث شکل گیری خارهای استخوانی شود. در صورتی که این خارهای استخوانی به داخل مجرای نخاعی رشد کند، باعث تحت فشار قرار گرفتن طناب نخاعی و عصب‌ها میشود (تنگی کانال نخاعی). موضع آسیب دیده ممکن است دردناک باشد.
علایم بیماری دژنراتیو دیسک
برخی افراد درد، بی حسی یا مور مور شدن پاها را تجربه می‌کنند. در برخی موارد ممکن است هر از گاهی درد شدید تجربه شود. خم شدن و نشستن ممکن است درد را تشدید نماید. دراز کشیدن باعث کاهش فشار بر کمر و احتمالا آرام گرفتن درد میشود.
درمان
روشهای درمانی غیر جراحی متعددی برای درمان این حالات وجود دارد که در کلینیک درد تحت نظر فوق تخصص درد انجام میشود . در این روشها که از میزان بالای تاثیر برخوردار هستند نیازی به بیهوشی و برش جراحی نیست.
پارگی دیواره دیسک[/caption]
بیماری دژنراتیو دیسک معمولا زمانی آغاز میشود که پارگی‌های کوچکی در دیواره دیسک به نام پارگی حاشیه دیسک (پارگی لایه فیبروز خارجی)ایجاد میشود. گاهی این پارگی ها منشا درد در ناحیه کمر میباشند.
التیام دیواره دیسک
[caption id="attachment_143446" align="aligncenter" width="369"] التیام دیواره دیسک[/caption]
هنگامی که این پارگی‌های التیام پیدا می‌کند، بافت همبند در این ناحیه تشکیل میشود که قدرت و استحکام دیواره اولیه دیسک را ندارد. در صورتی که کمر دائماً دچار جراحت شود فرایند پارگی و تشکیل بافت همبند ادامه یافته و باعث تضعیف دیواره دیسک میشود.
تضعیف مرکز دیسک
به مرور زمان هسته یا مرکز دیسک آسیب دیده بخشی از محتوای آب خود را از دست می‌دهد. مرکز دیسک نوکلئوس پولپوزوس نام دارد و محتوای آب آن برای حفظ عملکرد دیسک و ضربه گیری ستون مهره ها لازم است.
فروریزش هسته
در صورتی که دیسک نتواند به عنوان بالشتک و ضربه گیر عمل کند، فروریزش یا کُلاپس هسته اتفاق می افتد. در چنین شرایطی مهره های بالا و پایین این دیسک آسیب دیده نزدیک به یکدیگر میلغزند. این راستای نامناسب دیواره ها باعث میشود مفاصل فاسِت در حالت غیر طبیعی قرار بگیرند.
تشکیل خار استخوان
گاهی اوقات این حالت نامناسب مهره ها ممکن است باعث شکل گیری خارهای استخوانی شود. در صورتی که این خارهای استخوانی به داخل مجرای نخاعی رشد کند، باعث تحت فشار قرار گرفتن طناب نخاعی و عصب‌ها میشود (تنگی کانال نخاعی). موضع آسیب دیده ممکن است دردناک باشد.
علایم بیماری دژنراتیو دیسک
برخی افراد درد، بی حسی یا مور مور شدن پاها را تجربه می‌کنند. در برخی موارد ممکن است هر از گاهی درد شدید تجربه شود. خم شدن و نشستن ممکن است درد را تشدید نماید. دراز کشیدن باعث کاهش فشار بر کمر و احتمالا آرام گرفتن درد میشود.
درمان
روشهای درمانی غیر جراحی متعددی برای درمان این حالات وجود دارد که در کلینیک درد تحت نظر فوق تخصص درد انجام میشود . در این روشها که از میزان بالای تاثیر برخوردار هستند نیازی به بیهوشی و برش جراحی نیست.